120 δόσεις: Οι τελικές ρυθμίσεις. Ποιοι εντάσσονται

Νοµοσχέδιο-σκούπα, µε σωρεία ασφαλιστικών αλλά και εργασιακών διατάξεων, µεταξύ των οποίων η πολυαναµενόµενη ρύθµιση οφειλών προς τα Ταµεία αλλά και η αύξηση των συντάξεων χηρείας µε ταυτόχρονη κατάργηση του ηλικιακού ορίου των 55 ετών, έρχεται την επόµενη εβδοµάδα στη Βουλή.

Το πλήρες κείµενο του νοµοσχεδίου, το οποίο αποκαλύπτει το «Εθνος», περιλαµβάνει 86 άρθρα που αφορούν πάνω από 3,5 εκατοµµύρια ασφαλισµένους, οφειλέτες και εργαζόµενους.

Οπως έχει αποκαλύψει το «Εθνος», η ρύθµιση οφειλών προς τα Ταµεία έρχεται χωρίς εισοδηµατικούς ή περιουσιακούς «κόφτες», αλλά µε ιδιαίτερα ευνοϊκούς όρους που θα οδηγούν σε «κούρεµα» της συνολικής οφειλής κατά 60%-65% και αποπληρωµή του υπολοίπου σε έως 120 δόσεις. Ο επανυπολογισµός θα γίνει για όλους µε βάση την ελάχιστη εισφορά του νόµου Κατρούγκαλου, όπως διαµορφώνεται µε τον προηγούµενο κατώτατο µισθό των 586,08 ευρώ.

Η ρύθµιση αφορά το σύνολο των οφειλών στα Ταµεία έως και τον ∆εκέµβριο του 2018, που αγγίζουν τα 35 δισ. Από το νέο σχήµα εξαιρούνται µόνο όσοι έχουν τελεσίδικα ενταχθεί στον εξωδικαστικό και στον νόµο για τα υπερχρεωµένα νοικοκυριά (Ν. 3869/2010). Στη νέα «έξυπνη» και ιδιαίτερα ευνοϊκή ρύθµιση υπάγονται και όσοι είναι σήµερα ενταγµένοι σε άλλη ρύθµιση (π.χ. στην πάγια των 12 δόσεων), καθώς στο νοµοσχέδιο προβλέπεται ότι στο νέο σχήµα «υπάγεται υποχρεωτικά και το υπολειπόµενο ποσό οφειλής που έχει ήδη υπαχθεί σε ρύθµιση τµηµατικής καταβολής, η οποία είναι σε ισχύ, µε απώλεια των διευκολύνσεων των προηγούµενων ρυθµίσεων». Μάλιστα προβλέπεται πως αν εκκρεµεί διαδικασία υπαγωγής οφειλών προς τα Ταµεία στον νόµο του Εξωδικαστικού ή των υπερχρεωµένων, τότε ο οφειλέτης µπορεί να ενταχθεί στη νέα ευνοϊκότερη ρύθµιση εφόσον παραιτηθεί.

Στη νέα ρύθµιση υπάγονται νοµικά και φυσικά πρόσωπα, ανεξάρτητα από την ύπαρξη εµπορικής ιδιότητας, τη διακοπή της επιχειρηµατικής δραστηριότητας ή/και τη διακοπή ή αλλαγή της ιδιότητας, λόγω της οποίας δηµιουργήθηκε η οφειλή. Στόχος είναι µέχρι το τέλος Απριλίου να τεθεί σε εφαρµογή η ηλεκτρονική πλατφόρµα για τις αιτήσεις, οι οποίες θα υποβάλλονται έως τις 30 Σεπτεµβρίου. Κατ’ εξαίρεση, όπου υπάρχει αδυναµία πιστοποίησης στην ηλεκτρονική πλατφόρµα, η αίτηση υποβάλλεται στις αρµόδιες υπηρεσίες του ΚΕΑΟ. Για τις ατοµικές εισφορές των µη µισθωτών σε πρ. ΟΑΕΕ και ΕΤΑΑ η ρύθµιση προβλέπει:

Εθελοντικό επανυπολογισµό οφειλών της περιόδου 2002-2016 µε βάση τα ποσοστιαία ασφάλιστρα για κύρια, επικουρική σύνταξη, υγεία και πρόνοια που προβλέπει ο νόµος 4387/2016. Ως βάση υπολογισµού υιοθετείται ο κατώτατος µισθός του 2018, µε αποτέλεσµα να πέσουν όλοι στην ελάχιστη εισφορά. Ο επανυπολογισµός θα γίνεται ύστερα από αίτηση και συναίνεση του οφειλέτη, καθώς θα συνεπάγεται και µείωση συντάξιµου µισθού. Ο οφειλέτης θα µπορεί να ενταχθεί στη ρύθµιση και χωρίς επανυπολογισµό, ώστε να επωφεληθεί από τις δόσεις.

1. Οφειλές που δηµιουργήθηκαν έως και 31.12.2001, όπως και όσες ανήκουν στη διετία 2017-2018 δεν επανυπολογίζονται.

2. Αυτόµατο «κούρεµα» του συνόλου των προσαυξήσεων κατά 85%. Για τα χρέη της περιόδου 2002-2016 θα επανυπολογίζονται και οι προσαυξήσεις µε βάση τη νέα βασική οφειλή, ενώ η έκπτωση θα αποδίδεται στα νέα πρόστιµα.

3. Αποπληρωµή του νέου ποσού σε έως 120 δόσεις. Ο αριθµός των δόσεων θα διαµορφώνεται µε βάση το ελάχιστο ποσό δόσης των 50 ευρώ. Οι δόσεις αντί τόκων, πρόσθετων τελών και προσαυξήσεων εκπρόθεσµης καταβολής θα έχουν τόκο 5% ετησίως υπολογισµένο. Ο µηχανισµός αυτός οδηγεί σε σηµαντικό «κούρεµα» της βασικής οφειλής, που θα «κουµπώνει» µε το «κούρεµα» των προσαυξήσεων και θα οδηγεί σε συνολική αποµείωση της οφειλής κατά 60%-65%. Ειδικά οι αγρότες (οφειλές προς πρ. ΟΓΑ) θα επωφελούνται από τις 120 δόσεις µε ελάχιστη δόση τα 30 ευρώ και το «κούρεµα» των προσαυξήσεων κατά 100%, αλλά δεν θα εντάσσονται στον επανυπολογισµό. Για τους εργοδότες (οφειλές προς πρ. ΙΚΑ) προβλέπεται να ισχύει η αποπληρωµή σε 120 δόσεις, µε 50% έκπτωση στα πρόστιµα. Εναλλακτικά θα δίδεται 100% έκπτωση αν γίνει ολοσχερής εφάπαξ εξόφληση της βασικής οφειλής. Θα εντάσσονται οφειλές εργοδοτών έως και το 2018, µε ελάχιστο ποσό δόσης τα 50 ευρώ.

Στη ρύθµιση των 120 δόσεων εντάσσονται και κάθε είδους άλλες οφειλές, όπως χρέη από αχρεωστήτως καταβληθείσες παροχές. Πάνω από 78.000 µη µισθωτοί, ηλικίας άνω των 62 ετών, αναµένεται να απεγκλωβιστούν και να συνταξιοδοτηθούν µέσα από τη ρύθµιση, καθώς έχουν οφειλές που δεν επιτρέπουν τη συνταξιοδότηση (άνω των 20.000€ στον πρ. ΟΑΕΕ, 4.000€ στον πρ. ΟΓΑ, 15.000€ στο πρ. ΕΤΑΑ). Εφόσον µετά τον επανυπολογισµό η νέα οφειλή πέφτει κάτω από τα προβλεπόµενα όρια, θα υποβάλλεται απευθείας αίτηση συνταξιοδότησης. Εάν προκύπτει επιπλέον ποσό, ο οφειλέτης καταβάλλει τις δόσεις της ρύθµισης (έως 120) µέχρι το νέο χρέος να φτάσει στο απαιτούµενο όριο. Ακολούθως υποβάλλεται αίτησης συνταξιοδότησης. Από την υποβολή της αίτησης έως την έναρξη καταβολής της σύνταξης αναστέλλεται η υποχρέωση καταβολής των δόσεων, καθώς ήδη µε την αίτηση έχει ξεκινήσει το δικαίωµα στην καταβολή της σύνταξης. Οι δόσεις που αντιστοιχούν στο διάστηµα της «αναµονής» από την αίτηση έως την έκδοση της απόφασης παρακρατούνται αθροιστικά από τα αναδροµικά της σύνταξης. Οι επόµενες δόσεις παρακρατούνται µηνιαίως από το ποσό της σύνταξης. Ειδικά κατά την περίοδο χορήγησης προσωρινής σύνταξης, από τη σύνταξη παρακρατούνται τα ποσά που αντιστοιχούν στο ελάχιστο ποσό δόσης (30-50 ευρώ). Εντάσσονται και όσοι έχουν καταβάλει εφάπαξ ποσά για την εξόφληση µέρους του χρέους.

Απώλεια και ενημερότητα

Η ρύθµιση χάνεται εφόσον δεν καταβληθούν δύο δόσεις, όπως επίσης και βεβαιωµένες οφειλές του 2019. Αν ο οφειλέτης αποβιώσει πριν από την ολοκλήρωση της ρύθµισης, η ρύθµιση συνεχίζεται από τους κληρονόµους του. Η απώλεια της ρύθµισης οδηγεί στην αναβίωση της οφειλής και των πάσης φύσεως προσαυξήσεων, πρόσθετων τελών και τόκων στην κατάσταση που είχαν κατά την ηµεροµηνία υπαγωγής στη ρύθµιση και πριν από τον τυχόν επανυπολογισµό τους. Το ποσό που έχει καταβληθεί έως την απώλειά της αφαιρείται από το ποσό της οφειλής που αναβιώνει. Κατά τη διάρκεια της ρύθµισης, εφόσον τηρούνται οι όροι της, χορηγείται αποδεικτικό ασφαλιστικής ενηµερότητας διµηνιαίας ισχύος, στο οποίο πιστοποιείται το υπολειπόµενο ποσό της οφειλής. Αναστέλλεται η λήψη αναγκαστικών µέτρων.

Συντάξεις χηρείας

Σειρά ευνοϊκών διατάξεων για τις συντάξεις χηρείας περιλαµβάνει το νοµοσχέδιο-σκούπα, µε τις οποίες:

Καταργείται µε καθαρή διατύπωση το ηλικιακό όριο των 55 ετών. Οπως αναφέρεται στην επίµαχη διάταξη, «οι ηλικιακοί περιορισµοί καταργούνται και οι συντάξεις λόγω θανάτου συνταξιούχου ή ασφαλισµένου καταβάλλονται στους επιζώντες συζύγους ανεξάρτητα από την ηλικία τους, ακόµα και µετά την παρέλευση τριετίας».

Αυξάνεται το δικαιούµενο ποσοστό των συζύγων από 50% σε 70%. Αυτό σηµαίνει επανυπολογισµός για τις ήδη εκδοθείσες συντάξεις µε τον νόµο Κατρούγκαλου και αύξησή τους κατά 40%.

∆ιατηρείται η σύνταξη λόγω θανάτου που δικαιούνται τα άγαµα παιδιά µέχρι την ηλικία των 24 ετών, ανεξάρτητα από το αν σπουδάζουν ή όχι.

∆ιευκρινίζεται πως ο επιζών σύζυγος δεν δικαιούται σύνταξη εφόσον ο θάνατος του συνταξιούχου ή του ασφαλισµένου συζύγου επήλθε πριν από την πάροδο 3 ετών -αντί για 5 που ίσχυε έως τώρα- από τον γάµο.

Μετά την πάροδο της τριετίας, αν ο επιζών εργάζεται ή αυτοαπασχολείται ή λαµβάνει σύνταξη από οποιαδήποτε πηγή, καταβάλλεται, αναλόγως της χρονικής διάρκειας της εργασίας ή της αυτοαπασχόλησης, το 50% της σύνταξης, η οποία όµως δεν µπορεί να υπολείπεται από τα κατώτατα όρια των 360- 384 ευρώ.

Οι διατάξεις εφαρµόζονται από την έναρξη ισχύος του νόµου και καταλαµβάνουν και όσες αποφάσεις συνταξιοδότησης έχουν ήδη εκδοθεί κατ’ εφαρµογή του νόµου Κατρούγκαλου.

Προβλέπεται επίσης ρήτρα και για τις παλαιές συντάξεις χηρείας που καταβάλλονταν πριν από τον νόµο Κατρούγκαλου, µε την πρόβλεψη ότι τα νέα δικαιούµενα ποσοστά (70% για τον σύζυγο) υπολογίζονται επί του ποσού της επανυπολογισθείσας σύνταξης, εφόσον αυτό είναι µεγαλύτερο του καταβαλλόµενου κατά τη 12η/5/2016 ποσού. ∆ιαφορετικά υπολογίζονται επί του καταβαλλόµενου ποσού. Επίσης στα δικαιούχα σύνταξης παιδιά θανόντος ασφαλισµένου ή συνταξιούχου χορηγείται ασφαλιστική ικανότητα και παροχές υγειονοµικής περίθαλψης σε είδος ακόµα και µετά το 24ο έτος της ηλικίας τους και µέχρι τα 35.