Αγία Φωτεινή Μεγαλομάρτυς η Σαμαρείτιδα: Μεγάλη γιορτή της ορθοδοξίας

Η Αγία Φωτεινή η Σαμαρείτιδα αποτελεί αγία του χριστιανισμού ως η Σαμαρείτιδα που συνομίλησε ο Ιησούς στο φρέαρ του Ιακώβ (Ιω. 5-42). Το όνομά της, όπως και λοιπές ιστορικές μαρτυρίες αγνοούνται. Σύμφωνα με την ευαγγελική περικοπή, ήταν γυναίκα προερχόμενη από την πόλη Συχάρ, όπου κάθε ημέρα πήγαινε στο πηγάδι το λεγόμενο του Ιακώβ, να φέρει νερό. Εκεί συνάντησε τον Ιησού, ο οποίος της φανέρωσε πτυχές του εαυτού της.

Συνομιλώντας μαζί της μάλιστα στην Αγία αποκάλυψε πως αυτός είναι το ύδωρ το ζων, το νερό το οποίο γίνεται πηγή ύδατος και προσφέρει ζωή αιωνία. Τιμάται από την εκκλησία κατά την Κυριακή της Σαμαρείτιδος, την 5η Κυριακή μετά το Πάσχα, καθώς και στις 26 Φεβρουαρίου.

Η Αγία Φωτεινή βαπτίστηκε από τους Αποστόλους την ημέρα της Πεντηκοστής μετά την Ανάσταση του Κυρίου.

Υπάρχουν επίσης αρχαίες παραδόσεις οι οποίες απηχούν στα μηναία της εκκλησίας. Σύμφωνα με αυτά η Αγία Φωτεινή μαρτύρησε επί Νέρωνος, μαζί με τις αδελφές της και τους υιούς της Ιωσή και Βίκτορα, στη Ρώμη. Στα μηναίο περιέχεται μακροσκελής ιστορία περί της δράσεως της αγίας Φωτεινής, η οποία όμως μάλλον δεν απηχεί σε πραγματική ιστορία. Έτσι η Φωτεινή φαίνεται να κήρυξε μετά του υιού της Ιωσή το ευαγγέλιο στην Καρθαγένη της Αφρικής, όπως και ο Δούκας και αδελφός του Βίκτωρας. Όλοι μαζί συνελήφθησαν και οδηγήθηκαν στη Ρώμη, όπου υπέστησαν βασανιστήρια.

Μαζί με την Αγία Φωτεινή εμαρτύρησαν οι υιοί της και οι πέντε αδελφές της.

Η Κάρα της Αγίας βρίσκεται στην Ιερά Μονή Γρηγορίου Αγίου Όρους.
Ένας εκ των ποδών και μία ωμοπλάτη της Αγίας βρίσκονται στην Ιερά Μονή Ιβήρων Αγίου Όρους.
Μία ωλένη με σάρκα της Αγίας βρίσκεται στην Ιερά Μονή Παντοκράτορος Αγίου Όρους.
Αποτμήματα του Ιερού Λειψάνου της Αγίας βρίσκονται στίς Μονές Αγίας Λαύρας Καλαβρύτων, Γηρομερίου Φιλιατών, Νταού Πεντέλης και Κύκκου Κύπρου.