Αλλάζουν τα «εργασιακά» πρόστιμα – Απόπειρα εξορθολογισμού

Ένας νέος χάρτης προστίμων διαμορφώνεται – και αναμένεται να ανακοινωθεί συντόμως – για παραβάσεις που αφορούν τη μερική απασχόληση, τις υπηρεσίες, τις άδειες και την αδήλωτη εργασία, σύμφωνα με απόφαση του υπουργου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Γιάννη Βρούτση. Πληροφορίες αναφέρουν πως με τις παρεμβάσεις αυτές:

1. Μπαίνει τέλος στη δυνατότητα επιβολής διαφορετικών προστίμων σε ίδιας τάξης μεγέθους επιχειρήσεις λόγω των υποκειμενικών κριτηρίων που υιοθετούσε το προηγούμενο σύστημα και προκαλούσε σύγχυση για το τελικό ύψος του επιβαλλόμενου προστίμου.

● Προηγούμενο σύστημα: Σε επιχείρηση με 15 εργαζομένους που δεν χορηγούσε κανονική άδεια σε έξι εργαζόμενους της, μπορούσε να επιβληθεί πρόστιμο που κυμαίνονταν από 6.000 έως 15.000 ευρώ λόγω διαφορετικής υποκειμενικής κρίσης των Επιθεωρητών που διαμόρφωνε τελικά και το ύψος του προστίμου. Από την άλλη, ακόμη και αν η παράβαση αφορούσε ολόκληρο το προσωπικό της επιχείρησης το γεγονός ήταν αδιάφορο για το τελικό ύψος του προστίμου.

● Νέο σύστημα: Το πρόστιμο θα είναι συγκεκριμένου ποσού 900 ευρώ για κάθε εργαζόμενο που θίγεται και διαπιστωμένα δεν λαμβάνει την οφειλόμενη άδεια, χωρίς διακύμανση διότι καταργείται το υποκειμενικό κριτήριο ως προς το ύψος του προστίμου. Όλοι οι Επιθεωρητές Εργασιακών Σχέσεων με ασφάλεια δικαίου θα επιβάλλουν το ίδιο πρόστιμο. Στο παράδειγμα των έξι εργαζομένων που δεν έλαβαν την κανονική τους άδεια από τους 15 εργαζόμενους που απασχολεί η επιχείρηση θα επιβληθεί πρόστιμο ποσού (900 ευρώ x 6) = 5.400 ευρώ.

Σε περίπτωση που η παράβαση αφορά περισσότερους εργαζόμενους, σε αντίθεση με το προηγούμενο σύστημα, το πρόστιμο προοδευτικά αυξάνεται για κάθε επιπλέον θιγόμενο εργαζόμενο κατά 900 ευρώ.

2. Διορθώνεται η δυσανάλογη επιβολή προστίμων σε σχέση με τη βαρύτητα της παράβασης και εξαλείφονται οι αντιφάσεις του προηγούμενου συστήματος. Ενώ για τη σοβαρότερη παράβαση της αδήλωτης εργασίας επιβαλλόταν και θα εξακολουθήσει να επιβάλλεται πρόστιμο 10.500 ευρώ ανά εργαζόμενο για τη μικρότερη παράβαση της υπερωριακής απασχόλησης (έστω και μιας ώρας), μπορούσε να επιβληθεί πρόστιμο ακόμη και 15.000 ευρώ ανά εργαζόμενο δηλωμένο με πλήρη απασχόληση. Αυτό με το νέο σύστημα θα εξαλειφθεί. Με το σύστημα διαχωρίζεται η παράβαση για υπερεργασία από την παράβαση για υπερωρία.

● Προηγούμενο σύστημα: Για παράβαση διάταξης που αφορούσε τη μη καταχώριση υπερωρίας / υπερεργασίας αδιακρίτως, επιβαλλόταν πρόστιμο κατά κεφαλήν που διαφοροποιούνταν ανάλογα με το εργατικό δυναμικό της επιχείρησης. Π.χ.:

– Σε επιχείρηση με 50 εργαζομένους επιβαλλόταν πρόστιμο 3.000 ευρώ για κάθε θιγόμενο εργαζόμενο. Αν διαπιστωνόταν για 15 εργαζόμενους μη νόμιμη υπερεργασία / ή και υπερωρία, μπορούσε να επιβληθεί πρόστιμο 3.000 ευρώ x 15 θιγόμενοι = 45.000 ευρώ.

– Αν όμως η επιχείρηση απασχολούσε 251 άτομα στην επικράτεια (επειδή διέθετε παραρτήματα) το πρόστιμο ανερχόταν σε 15.000 για κάθε θιγόμενο. Δηλαδή, πάλι για 15 θιγόμενους εργαζόμενους σε υπερωρία / υπερεργασία επιβαλλόταν πρόστιμο 15.000 ευρώ x 15 θιγόμενοι = 225.000 ευρώ.

● Νέο Σύστημα: Το πρόστιμο θα είναι διαφοροποιημένο για παράβαση που αφορά υπερεργασία από την παράβαση για υπερωρία. Θα επιβάλλεται συγκεκριμένο ποσό ανά θιγόμενο εργαζόμενο 400 ευρώ για υπερεργασία και 1.000 ευρώ για υπερωρία, ανεξάρτητα από το αν η επιχείρηση είναι μικρή, μεσαία ή μεγάλη. Σε επιχείρηση με 50 εργαζόμενους, όταν, όπως στο παραπάνω παράδειγμα, η παράβαση αφορά 15 θιγόμενους εργαζομένους, επιβάλλεται πρόστιμο (400 ευρώ Χ 15) = 6.000 ευρώ (περίπτωση υπερεργασίας) και πρόστιμο (1.000 ευρώ Χ 15) = 15.000 ευρώ (περίπτωση υπερωρίας).

3. Λαμβάνονται μέτρα για την προστασία της μερικής απασχόλησης και επιβάλλεται πρόστιμο 2.000 ευρώ για κάθε διαπίστωση απασχόλησης μερικώς απασχολουμένου σε διαφορετικό ωράριο από το δηλωθέν χωρίς τις νόμιμες διατυπώσεις. Διαχωρίζεται η πλήρης από τη μερική απασχόληση κατά την επιβολή προστίμου. Στόχος είναι η αντιμετώπιση της υποδηλωμένης εργασίας.

● Προηγούμενο σύστημα: Σε επιχείρηση δυναμικότητας 15 εργαζομένων για την παραπάνω παράβαση που αφορούσε έστω πέντε εργαζομένους της, μπορούσε να επιβληθεί πρόστιμο που κυμαινόταν από 6.000 ευρώ έως 15.000 ευρώ λόγω διαφορετικής υποκειμενικής κρίσης των Επιθεωρητών.

● Νέο σύστημα: Το επιβαλλόμενο πρόστιμο διαφοροποιείται ανάλογα με το καθεστώς απασχόλησης (μερική ή πλήρης) και το πρόστιμο είναι συγκεκριμένο, χωρίς εύρος. Σε επιχείρηση δυναμικότητας 15 εργαζομένων για κάθε θιγόμενο εργαζόμενο από τους πέντε σε διαφορετικό ωράριο εργασίας χωρίς να έχουν τηρηθεί οι νόμιμες διατυπώσεις επιβάλλεται πρόστιμο 2.000 ευρώ x 5 = 10.000 ευρώ (περίπτωση μερικής απασχόλησης) ή 600 ευρώ x 5 = 3.000 ευρώ (περίπτωση πλήρους απασχόλησης). Για κάθε επιπλέον θιγόμενο εργαζόμενο, τα παραπάνω πρόστιμα αυξάνονται αντίστοιχα 2.000 ευρώ ή 600 ευρώ, ανάλογα με τη μορφή απασχόλησης (μερική ή πλήρης).

4. Μέτρα για την προστασία ειδικών κατηγοριών εργαζομένων (μητέρες, ανήλικοι, έγκυοι κ.λπ.).

● Προηγούμενο σύστημα: Σε περίπτωση μη χορήγησης σε μία μητέρα της άδειας μητρότητας επιβαλλόταν πρόστιμο από 1.500 έως 3.000 ευρώ όταν η επιχείρηση ήταν μικρή, από 3.000 έως 7.500 ευρώ αν ήταν μεσαία /μεγάλη και 7.500 έως 15.000 ευρώ αν ήταν πολύ μεγάλη, ανάλογα με την υποκειμενική κρίση του Επιθεωρητή για την έκταση της σοβαρότητας και της υπαιτιότητας.

● Νέο σύστημα: Προσδιορίζεται συγκεκριμένο πρόστιμο 4.000 ευρώ για τη συγκεκριμένη παράβαση (για κάθε μητέρα που δεν της χορηγείται άδεια μητρότητας), ανεξάρτητα από το μέγεθος της επιχείρησης και όλοι οι εργοδότες γνωρίζουν εκ των προτέρων τι θα πληρώσουν για την ανωτέρω παράβαση.

5. Τακτοποιείται η σύγχυση αν το επιβληθέν πρόστιμο προσμετράται στο σύνολο των εργαζομένων της επιχείρησης ή μόνο στους θιγόμενους εργαζόμενους που εντοπίζονται στον έλεγχο.

6. Διαχωρίζονται οι διοικητικές γενικές παραβάσεις από αυτές που αφορούν το ουσιαστικό ατομικό εργατικό δίκαιο. Κορυφαίο πρόστιμο τα 10.500 ευρώ για την αδήλωτη εργασία.