Αύριο στην Πράγα Μητσοτάκης και Ερντογάν. Το τουρκικό σχέδιο και η ελληνική διπλωματία
«Τορπιλίζει» τα όποια περιθώρια βελτίωσης του κλίματος στις ελληνοτουρκικές σχέσεις η Άγκυρα, που με μια σειρά προκλητικών κινήσεων επιχειρεί να δημιουργήσει τετελεσμένα. Πρόκειται για ένα αναθεωρητικό σχέδιο που ξεδιπλώνεται σε πολλά επεισόδια και δείχνει πως ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δεν σκοπεύει να χαμηλώσει τους τόνους παρά τις έντονες αντιδράσεις που πυροδοτούν τα νεο- οθωμανικά του όνειρα.
Το τουρκικό σχέδιο περιλαμβάνει μέχρι τώρα εμπρηστικές κινήσεις σε τρία επίπεδα:
Επιχειρείται να αναβιώσει το παράνομο και ανυπόστατο τουρκολιβυκό μνημόνιο με αφορμή τις έρευνες για υδρογονάνθρακες, σε μια απέλπιδα προσπάθεια να δημιουργηθούν τετελεσμένα στην ευρύτερη περιοχή.
Συντηρείται η αδιέξοδη ρητορική περί αποστρατικοποίησης των ελληνικών νησιών και μάλιστα η γειτονική χώρα έχει φτάσει στο σημείο να στείλει ακόμα και επιστολή στον ΟΗΕ.
Εκτοξεύονται fake news για την Ελλάδα αναφορικά με το μεταναστευτικό. Μάλιστα ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δεν ορρωδεί προς ουδενός και έφτασε στο σημείο να εξαπολύσει ανυπόστατες κατηγορίες για την χώρα μας στην Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ.
Είναι εμφανές πως η Άγκυρα θα συνεχίσει με τις κινήσεις της να προκαλεί αποσταθεροποίηση στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου και να δοκιμάζει τις αντοχές της διεθνούς κοινότητα. Και παρά το ό,τι δεν βρίσκει υποστηρικτές στα μαξιμαλιστικά της σχέδια επιμένει πεισματικά στην ίδια αδιέξοδη στρατηγική, αγνοώντας τα ξεκάθαρα μηνύματα από ΗΠΑ, Ε.Ε. αλλά και από κράτη της ευρύτερης περιοχής.
Σαφή θέση πήραν χθες οι ΗΠΑ αναφορικά με το μνημόνιο που υπογράφηκε μεταξύ της Άγκυρας και της Τρίπολης για τους υδρογονάνθρακες. Η προσωρινή κυβέρνηση της Λιβύης υποχρεούται με βάση το Φόρουμ για τον Πολιτικό Διάλογο στη Λιβύη (LPDF) να μην υπογράφει νέες συμφωνίες που διαταράσσουν τις εξωτερικές σχέσεις της χώρας ή επιφέρουν μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις σημείωσε χαρακτηριστικά το Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Με ελληνικές διπλωματικές πηγές να αναφέρονται χθες στις έντονες αντιδράσεις εντός και εκτός Λιβύης αναφορικά με την υπογραφή του μνημονίου μεταξύ της κυβέρνησης εθνικής ενότητας της Λιβύης και της Τουρκίας. Αυτό που τονίζεται είναι πως η υπογραφή του εν λόγω μνημονίου δεν είχε τον πανηγυρικό χαρακτήρα που προσπάθησαν να της προσδώσουν Τούρκοι αξιωματούχοι και μέσα ενημέρωσης της γειτονικής χώρας.
Ξεκάθαρη ήταν η ευρωπαϊκή θέση αναφορικά με τον παράνομο και άκυρο χαρακτήρα του τουρκολιβυκού μνημονίου (κάτι που πυροδότησε αντιδράσεις στην Άγκυρα). Πρέπει επίσης να δοθεί βαρύτητα και στην άμεση αντίδραση της Αιγύπτου, η οποία αμφισβήτησε ευθέως την νομιμότητα του μνημονίου.
Στο μεταξύ δεν έχει τέλος η εμπρηστική ρητορική της Άγκυρας και είναι σε εξέλιξη ένας.. συναγωνισμός προκλητικών δηλώσεων. Ο κυβερνητικός εταίρος Ντεβλέτ Μπαχτσελί (πρόεδρος του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης) έφτασε στο σημείο να ισχυριστεί πως «οι διεκδικήσεις της Ελλάδας για κυριαρχία στα νησιά του Βορείου Αιγαίου και στα Δωδεκάνησα είναι απολύτως άδικες και παράνομες». Την ίδια στιγμή ο εκπρόσωπος του κυβερνώντος κόμματος Ομέρ Τσελίκ επέμεινε στην γνωστή ρητορική περί «Γαλάζιας Πατρίδας». Για να επανέλθει χθες το βράδυ με νεότερες δηλώσεις ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εκτοξεύοντας απειλές κατά της χώρας μας και λέγοντας πως η Τουρκία θα κάνει ό,τι χρειαστεί.
Το επόμενο διάστημα θα φανεί αν η Άγκυρα θα επιχειρήσει να εκμεταλλευτεί το παράνομο μνημόνιο για να κάνει έρευνες σε περιοχές που ουσιαστικά καλύπτονται από την συμφωνία οριοθέτησης ΑΟΖ Ελλάδας και Αιγύπτου. Μια τέτοια κίνηση έχει βέβαια υψηλό βαθμό δυσκολίας, καθώς δεν θα προκαλούσε μόνο αντιδράσεις από την Αθήνα αλλά και από το Κάιρο και μάλιστα σε μια εποχή που η Άγκυρα θέλει να κλείσει μέτωπα στην περιοχή.
Το «ήπιο» σενάριο προβλέπει οι όποιες έρευνες τελικά αποφασιστούν να γίνουν κοντά στις ακτές της Λιβύης. Στον αντίποδα το δυσμενέστερο σενάριο προβλέπει η τουρκική πλευρά να τραβήξει το σχοινί και να κινηθεί σε περιοχές στα νότια της Κρήτης. To πιθανότερο πάντως είναι πως δεν θα γίνει άμεσα κίνηση, ενώ πληροφορίες αναφέρουν πως ενδεχομένως σε δεύτερο χρόνο να υπάρξει επίσκεψη του Τούρκου προέδρου στη Λιβύη.
Στη διπλωματική αντεπίθεση περνά η Αθήνα
Σε μια εκστρατεία διεθνοποίησης της τουρκικής προκλητικότητας επιδίδεται η ελληνική κυβέρνηση. Στην Πράγα αύριο και μεθαύριο θα φιλοξενηθεί τόσο η άτυπη σύνοδος των 27 ηγετών όσο και η σύνοδος της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας, με τον πρωθυπουργό να είναι έτοιμος να θέσει τα ζητήματα της τουρκικής προκλητικότητας, αναλύοντας σημείο προς σημείο τα κύματα του αναθεωρητισμού της Άγκυρας.
Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται το πώς θα τοποθετηθεί ο Τούρκος πρόεδρος στην Πράγα και αν θα επιχειρήσει να κατεβάσει τους τόνους σε μια ύστατη προσπάθεια να δείξει πως δεν είναι ο ταραξίας της περιοχής. Το πιθανότερο είναι να επιλέξει για μία ακόμα φορά ένα blame game, αποφεύγοντας να ξεδιπλώσει πλήρως τα ουτοπικά του σχέδια.
Η χώρα μας δεν πρόκειται να δεχθεί παραβίαση της κυριαρχίας ή των κυριαρχικών της δικαιωμάτων ήταν το σαφές μήνυμα που εξέπεμψε ο Κυριάκος Μητσοτάκης χθες σε συνάντηση με διακομματική αντιπροσωπεία της Βουλής των Αντιπροσώπων των Ηνωμένων Πολιτειών, παρουσία του Πρέσβη των ΗΠΑ Τζορτζ Τσούνη. Ο πρωθυπουργός ενημέρωσε για την ακραία και κλιμακούμενη επιθετική ρητορική της τουρκικής πλευράς, καθώς και για την αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας η οποία είναι απαράδεκτη.
Σε εξέλιξη είναι ένας κύκλος επαφών του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια, που την Κυριακή θα μεταβεί στο Κάιρο για συζητήσεις, μετά τις εξελίξεις με το τουρκολιβυκό μνημόνιο. Μάλιστα το τελευταίο 48ωρο ο υπουργός πραγματοποίησε έναν γύρο ενημερώσεων Πρέσβεων των Μονίμων Μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας.
