Εκτέλεση Προϋπολογισμού: Πρωτογενές πλεόνασμα 8,7 δισ. ευρώ και υπέρβαση φοροεσόδων 2,6 δισ. ευρώ στο 9μηνο
Πρωτογενές πλεόνασμα 8.743 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 5.297 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς πλεονάσματος 5.987 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2023, καταγράφουν τα προσωρινά στοιχεία του προϋπολογισμού για το χρονικό διάστημα Ιανουαρίου – Σεπτέμβρίου του 2024, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού, που ανακοίνωσε το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών.
Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 48.972 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 2,599 δισ. ευρώ ή 5,6% έναντι του στόχου, ενώ η υπέρβαση των φορολογικών εσόδων που προσμετράται δημοσιονομικά στο 2024 ανέρχεται σε 1,952 δισ. ευρώ Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για την περίοδο του Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2024, παρουσιάζεται πλεόνασμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 1.575 εκατ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 1.443 εκατ. ευρώ που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2024 στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024 και ελλείμματος 397 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2023.
Το πρωτογενές αποτέλεσμα σε τροποποιημένη ταμειακή βάση διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα ύψους 8.743 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 5.297 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς πλεονάσματος 5.987 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2023. Σημειώνεται ότι μέρος της διαφοράς στις εισπράξεις των φορολογικών εσόδων ύψους 647 εκατ. ευρώ προσμετράται στο δημοσιονομικό αποτέλεσμα του έτους 2023, ενώ ποσό που αφορά ετεροχρονισμό των μεταβιβαστικών πληρωμών προς ΟΚΑ ύψους 1.683 εκατ. ευρώ και των δαπανών για εξοπλιστικά προγράμματα ύψους 899 εκατ. ευρώ (ήτοι συνολικά 2.582 εκατ. ευρώ), δεν επηρεάζει το αποτέλεσμα σε δημοσιονομικούς όρους.
Εξαιρουμένων των ανωτέρω ποσών, η υπέρβαση του στόχου στο πρωτογενές πλεόνασμα του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου ανέρχεται σε 216 εκατ. ευρώ. Επομένως το πρωτογενές αποτέλεσμα σε δημοσιονομικούς όρους διαφέρει από το αποτέλεσμα σε ταμειακούς όρους. Επισημαίνεται ότι τα ανωτέρω αφορούν στο πρωτογενές αποτέλεσμα της Κεντρικής Διοίκησης και όχι στο σύνολο της Γενικής Κυβέρνησης, που περιλαμβάνει και τα δημοσιονομικά αποτελέσματα των Νομικών Προσώπων και των υποτομέων των ΟΤΑ και ΟΚΑ.
Την περίοδο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2024, το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 50.906 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 1.228 εκατ. ευρώ ή 2,36% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024, καθότι στη στοχοθεσία της εισηγητικής έκθεσης για το εννεάμηνο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2024 είχαν συμπεριληφθεί:
α) η είσπραξη τον μήνα Μάρτιο ποσού ύψους 1.797 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), το οποίο στο μεγαλύτερο μέρος του, ήτοι ποσό 1.687 εκατ. ευρώ, είχε εισπραχθεί τον Δεκέμβριο του 2023 και επιπλέον ποσό 159 εκατ. ευρώ εισπράχθηκε τον Ιανουάριο 2024. Επιπλέον η 4η δόση επιχορηγήσεων από το ΤΑΑ που έχει εγκριθεί και αναμένεται να εκταμιευθεί το αμέσως επόμενο διάστημα, είχε προβλεφθεί στις εισπράξεις μηνός Σεπτεμβρίου,
β) η είσπραξη τον μήνα Ιούνιο τιμήματος ύψους 1.350 εκατ. ευρώ από τη σύμβαση παραχώρησης υπηρεσιών για τη χρηματοδότηση, λειτουργία, συντήρηση και εκμετάλλευση του αυτοκινητοδρόμου της Εγνατίας Οδού και των τριών (3) κάθετων οδικών αξόνων, η οποία υπογράφηκε στις 29.03.2024. Τα επόμενα βήματα της διαδικασίας έως την καταβολή του τιμήματος αναμένονται να ολοκληρωθούν τους επόμενους μήνες.
Εξαιρουμένων των ανωτέρω ποσών, τα καθαρά έσοδα παρουσιάζουν αύξηση κατά 3.610 εκατ. ευρώ ή 7,7% έναντι του στόχου. Η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως: α) στα αυξημένα φορολογικά έσοδα κατά 2.046 εκατ. ευρώ μετά την αφαίρεση των επιστροφών και β) στα αυξημένα έσοδα ΠΔΕ κατά 697 εκατ. ευρώ.
Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 48.972 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 2.599 εκατ. ευρώ ή 5,6% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024. Η υπερεκτέλεση αυτή προέρχεται τόσο από την καλύτερη απόδοση των φόρων εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων του προηγούμενου έτους που εισπράχθηκαν σε δόσεις μέχρι και το τέλος Φεβρουαρίου 2024 (σημειώνεται ότι εκτιμώμενο ποσό ύψους 647 εκατ. ευρώ προσμετράται στο δημοσιονομικό αποτέλεσμα του έτους 2023), όσο και την καλύτερη απόδοση στην είσπραξη των φόρων του τρέχοντος έτους. Συνεπώς, η υπέρβαση των φορολογικών εσόδων που προσμετράται δημοσιονομικά στο έτος 2024 ανέρχεται σε 1.952 εκατ. ευρώ.
Σημειώνεται ότι τα ανωτέρω αφορούν τη σύγκριση σε σχέση με τους στόχους του Προϋπολογισμού, ενώ κατά την κατάρτιση του Προσχεδίου του Κρατικού Προϋπολογισμού 2025 επικαιροποιήθηκαν οι σχετικές εκτιμήσεις, λαμβάνοντας υπόψη την εκτέλεση των εσόδων. Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 5.471 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 553 εκατ. ευρώ από τον στόχο (4.919 εκατ. ευρώ). Τα έσοδα του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 3.597 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 697 εκατ. ευρώ από τον στόχο (2.900 εκατ. ευρώ). Η ακριβής κατανομή μεταξύ των κατηγοριών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού θα πραγματοποιηθεί με την έκδοση του οριστικού δελτίου.
Ειδικότερα, τον Σεπτέμβριο 2024 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 5.773 εκατ. ευρώ, μειωμένο κατά 1.456 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου εξαιτίας κυρίως της μη είσπραξης, από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, της προβλεπόμενης δόσης, όπως προαναφέρθηκε, που θα εισπραχθεί το αμέσως επόμενο διάστημα.
Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 5.970 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 700 εκατ. ευρώ ή 13,3% έναντι του στόχου του Προϋπολογισμού, γεγονός που θα πρέπει να συνδυαστεί όμως με τη σημαντική αύξηση των επιστροφών φόρων κατά 511 εκατ. ευρώ. Συνεπώς η αύξηση των καθαρών εσόδων από φόρους ανέρχεται σε 189 εκατ. ευρώ. Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 973 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 511 εκατ. ευρώ από τον στόχο (462 εκατ. ευρώ), όπως προαναφέρθηκε. Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 449 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 127 εκατ. ευρώ από τον στόχο (322 εκατ. ευρώ).
Οι δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2024 ανήλθαν στα 49.330 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 4.246 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (53.577 εκατ. ευρώ), που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024. Επίσης είναι αυξημένες, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2023, κατά 637 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω της αύξησης των πληρωμών τόκων.
Στο σκέλος του Τακτικού Προϋπολογισμού οι πληρωμές παρουσιάζονται μειωμένες έναντι του στόχου κατά 3.575 εκατ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στον ετεροχρονισμό των μεταβιβαστικών πληρωμών προς ΟΚΑ κατά 1.683 εκατ. ευρώ, όπως επίσης και των δαπανών που αφορούν τα εξοπλιστικά προγράμματα κατά 899 εκατ. ευρώ, οι οποίες δεν επηρεάζουν το αποτέλεσμα σε δημοσιονομικούς όρους. Αντίρροπα, δηλαδή αυξητικά σε σχέση με τον στόχο, κινήθηκαν οι πληρωμές τόκων για την εξυπηρέτηση του δημοσίου χρέους κατά 461 εκατ. ευρώ.
Ως αξιοσημείωτες μεταβιβαστικές πληρωμές μπορούν να αναφερθούν: η καταβολή 130 εκατ. ευρώ από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων στον ΕΛΓΑ για την αποζημίωση των πληγεισών αγροτικών εκμεταλλεύσεων από πλημμυρικά φαινόμενα εξαιτίας των θεομηνιών DANIEL-ELIAS περιόδου Σεπτεμβρίου 2023 καθώς και για σχετικά εγγειοβελτιωτικά έργα, η επιχορήγηση 247 εκατ. ευρώ από το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών σε συγκοινωνιακούς φορείς (ΟΑΣΑ, ΟΑΣΘ και ΟΣΕ), η επιχορήγηση 276 εκατ. ευρώ από το Υπουργείο Υγείας στην Εθνική Κεντρική Αρχή Προμηθειών Υγείας (ΕΚΑΠΥ) για την κάλυψη της δαπάνης προμήθειας φαρμάκων για τις ανάγκες των νοσοκομείων του ΕΣΥ και του Γ.Ν. Παπαγεωργίου και η επιχορήγηση 128 εκατ. ευρώ στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (Α.Ε.Ι.) για την κάλυψη των λειτουργικών δαπανών τους. Οι πληρωμές στο σκέλος των επενδυτικών δαπανών ανήλθαν στα 7.238 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας υστέρηση ύψους 672 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο.
