Εμβόλιο AstraZeneca: Μόνο για τους άνω των 60 ετών – Σε ποιους συστήνεται, τι θα γίνει με τη 2η δόση

Τη νέα σύσταση για παύση χορήγησης του εμβολίου της AstraZeneca στους πολίτες κάτω των 60 ετών ανακοίνωσε η πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, Μαρία Θεοδωρίδου, κατά την ενημέρωση του υπουργείου Υγείας για την πορεία και τη στρατηγική της εθνικής εκστρατείας εμβολιασμού κατά του κορωνοϊού.

«Στην παρούσα φάση που τα επίπεδα διασποράς του ιού είναι μέτρια προς χαμηλά με σταθερή τάση περαιτέρω μείωσης, η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών εισηγείται τον εμβολιασμό με πρώτη δόση AstraZeneca σε άτομα άνω των 60 ετών, στα οποία το όφελος υπερτερεί σαφώς του κινδύνου θρόμβωσης» ανακοίνωσε η πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, Μαρία Θεοδωρίδου,τονίζοντας ότι οι συστάσεις μπορεί συνεχώς να επικαιροποιούνται.

«Θα πρέπει να γίνει η υπενθύμιση ότι παραμένει η σύσταση για τη δεύτερη δόση στα άτομα που έχουν εμβολιαστεί με πρώτη δόση AstraZeneca, δεδομένου ότι ο κίνδυνος αυτής της σπάνιας ανεπιθύμιτης ενέργειας είναι εξαιρετικά σπάνιος μετά τη δεύτερη δόση, συγκεκριμένα 1,3 περισταστικά ανά ένα εκατομμύριο δόσεις εμβολίων».
 Όπως ανέφερε η καθηγήτρια, κατά το τελευταίο διάστημα παρατηρείται σταθερά πτωτική τάση των νέων κρουσμάτων Covid-19 στην χώρα μας – αποτέλεσμα και των εμβολιασμών που έχουν γίνει. Έτσι, η διασπορά του ιού στην Ελλάδα βρίσκεται σε μέτρια προς χαμηλά επίπεδα με σταθερή τάση για περαιτέρω μείωση.

Στην ανακοίνωση της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών στις 9 Απριλίου, είχε παρουσιαστεί συγκριτική εκτίμηση κινδύνου από τη νόσο Covid-19 και από την πολύ σπάνια ανεπιθύμητη ενέργεια της θρόμβωσης με θρομβοπενία από το εμβόλιο της AstraZeneca με βάση τα τότε διαθέσιμα δεδομένα.

Είχε εκτιμηθεί ότι «ο κίνδυνος σοβαρής νόσησης και θανάτου από COVID-19 είναι συντριπτικά μεγαλύτερος από τον κίνδυνο ενδεχόμενης εκδήλωσης θρόμβωσης με θρομβοπενία μετά από εμβολιασμό, ιδιαίτερα σε ηλικίες μεγαλύτερες των 30 ετών» και είχε συστηθεί «συνέχιση του προγράμματος εμβολιασμού με κάθε διαθέσιμο εμβόλιο, περιλαμβανομένου και του εμβολίου AstraZeneca, στα άτομα ηλικίας 30 ετών και άνω».

Στις 27 Απριλίου, η Επιτροπή ανέλυσε νεότερα και πιο λεπτομερή δεδομένα που δημοσιοποιήθηκαν από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΜΑ) και λαμβάνοντας υπόψη την υψηλή έως μέτρια διασπορά του κορωνοϊού στην Ελλάδα επιβεβαίωσε τις προηγούμενες συστάσεις για τα άτομα 30 ετών και άνω λόγω του μεγαλύτερου κινδύνου από τη νόσο σε σύγκριση με τον πολύ μικρό κίνδυνο από το εμβόλιο.

Έχει επανειλημμένα τονιστεί ότι, όπως συμβαίνει κάθε φορά, οι συστάσεις εκείνες ήταν συναρτημένες με τον κίνδυνο από Covid-19, που με τη σειρά του ήταν συναρτημένος με την κυκλοφορία του ιού στη χώρα, η οποία ήταν υψηλή ως μέτρια.

Σημειώνεται ότι κατά τους μήνες Απρίλιο και Μάιο 2021, που αντανακλούν θνησιμότητα περιόδων με υψηλή ως μέτρια κυκλοφορία του ιού στην Ελλάδα, καταγράφηκαν (κατά μέσον όρο) 535 και 319 θάνατοι ανά εβδομάδα αντιστοίχως σε άτομα όλων των ηλικιών. Από στοιχεία του ΕΟΔΥ εκτιμάται ότι από τους παραπάνω θανάτους 105 και 77 ανά εβδομάδα αντιστοίχως αφορούσαν άτομα 30–59 ετών.

Ως εκ τούτου, στην παρούσα φάση που στη χώρα μας τα επίπεδα διασποράς του ιού είναι μέτρια προς χαμηλά και έχουν σταθερή τάση για περαιτέρω μείωση, η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών συνιστά τον εμβολιασμό με την 1η δόση του εμβολίου της AstraZeneca για τα άτομα 60 ετών και άνω,στα οποία το όφελος από τον εμβολιασμό υπερτερεί σαφώς του κινδύνου από θρόμβωση με θρομβοπενία που μπορεί να εκδηλωθεί μετά από αυτόν.

Σημειώνεται ότι όσα άτομα 30–59 ετών επιθυμούν να ξεκινήσουν τον εμβολιασμό τους (1η δόση) με το εμβόλιο της AstraZeneca επειδή εκτιμούν ότι έχουν υψηλό ή μέτριο κίνδυνο νόσησης με Covid-19 λόγω των συνθηκών και του τρόπου ζωής τους ή/και προκρίνουν τον ταχύτερο εμβολιασμό τους, θα είναι δυνατό να επιλέξουν το εμβόλιο αυτό.

Δεύτερη δόση με AstraZeneca – Οι εξαιρέσεις
Υπενθυμίζεται ότι η εκδήλωση του συνδρόμου θρόμβωσης με θρομβοπενία μετά από τη 2η δόση του εμβολίου της AstraZeneca είναι εξαιρετικά σπάνια – στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου έχει γίνει μεγάλος αριθμός εμβολίων της AstraZeneca, έχουν καταγραφεί 18 περιπτώσεις μετά τη διενέργεια 13.400.000 δεύτερων δόσεων του εμβολίου (1,3 ανά 1.000.000 δόσεις) [6].

Ως εκ τούτου, η Επιτροπή συνιστά τα άτομα που ξεκίνησαν τον εμβολιασμό τους (1η δόση) με το εμβόλιο της AstraZeneca να συνεχίσουν κανονικά τη 2η δόση με το ίδιο εμβόλιο.

Από τη σύσταση αυτή εξαιρούνται:

Άτομα όλων των ηλικιών που κατά το διάστημα των πρώτων εβδομάδων μετά την 1η δόση εκδήλωσαν σοβαρή ανεπιθύμητη ενέργεια θρόμβωσης, με ή χωρίς θρομβοπενία. Η 2η δόση θα πρέπει να γίνει με άλλο εμβόλιο. Στις περιπτώσεις αυτές γίνεται σχετικό αίτημα από θεράποντα ιατρό προς την αρμόδια επιτροπή [7] (μέσω του emvolio.gov.gr).
Άτομα όλων των ηλικιών που έχουν άλλον ειδικό λόγο για να γίνει η 2η δόση του εμβολιασμού τους με άλλο εμβόλιο. Θα είναι δυνατόν να γίνει αντικατάσταση του εμβολίου της 2ης δόσης μετά από έγκριση σχετικού αιτιολογημένου αιτήματος από θεράποντα ιατρό προς την αρμόδια επιτροπή [7] (μέσω του emvolio.gov.gr).
Άτομα ηλικίας μικρότερης από 30 ετών τα οποία για οποιοδήποτε λόγο έκαναν την 1η δόση εμβολιασμού με το εμβόλιο της AstraZeneca. Συνιστάται η 2η δόση να γίνει με άλλο εμβόλιο, εκτός αν, για λόγους ταχύτερης ανοσοποίησης ή άλλους λόγους, επιθυμούν να συνεχίσουν με τη 2η δόση του εμβολίου της AstraZeneca.
Σημειώνεται ότι δεν έχει τεκμηριωθεί ακόμα η αποτελεσματικότητα του μικτού σχήματος εμβολιασμού (πρώτη δόση με το εμβόλιο της AstraZeneca, δεύτερη δόση με εμβόλιο τεχνολογίας mRNA, δηλ. εμβόλιο της Moderna ή της Pfizer) ως προς την προστασία που παρέχει από τη νόσο Covid-19.

Παρόλα αυτά, η αποτελεσματικότητα του σχήματος για την πρόληψη της νόσου πιθανολογείται βάσιμα καθώς υπάρχουν ευρήματα μελετών που δείχνουν ισχυρή ανοσιακή απόκριση από το μικτό σχήμα, όλα τα εμβόλια –ανεξαρτήτως τεχνολογίας– έχουν ως στόχο την «πρωτεΐνη της ακίδας» του ιού και μικτά σχήματα έχουν δειχθεί αποτελεσματικά στην περίπτωση άλλων εμβολίων.

Θα πρέπει επίσης να αναφερθεί ότι ο εμβολιασμός με το μικτό σχήμα (πρώτη δόση με το εμβόλιο της AstraZeneca, δεύτερη δόση με εμβόλιο mRNA) προκαλεί συχνότερα ήπιες ή μέτριας βαρύτητας αντιδράσεις μετά τη 2η δόση (π.χ. πόνος στη θέση της ένεσης, πυρετός, πονοκέφαλος, κόπωση κλπ.). Ορισμένες Ευρωπαϊκές χώρες έχουν ήδη υιοθετήσει το μικτό σχήμα μετά από πρώτη δόση με το εμβόλιο της AstraZeneca.

Σε ερώτηση δημοσιογράφου για το ενδεχόμενο κάποιοι που έχουν κάνει την πρώτη δόση με AstraZeneca να θελήσουν να κάνουν δεύτερη δόση με άλλο εμβόλιο, η κυρία Θεοδωρίδου απάντησε ότι η σύσταση γίνεται για να κάνει καλύτερα τα πράγματα και όχι για να τα χειροτερέψει.

«Αυτό το πρόγραμμα του mix-n-match είναι κάτι το οποίο έχει υιοθετηθεί σε μικρή κλίμακα σε ορισμένες χώρες, αλλά δεν ξέρουμε ακόμα με ακρίβεια και σε βάθος χρόνος το ανοσολογικό αποτέλεσμα του συνδυασμού των εμβολίων»
Σύμφωνα με τα στοιχεία που επικαλέστηκε ο γενικός γραμματέας Πρωτοβάθμιας Υγείας, Μάριος Θεμιστοκλέους,ο αριθμός των ακυρώσεων για τη δεύτερη δόση της AstraZeneca είναι 1,89%.

«Η ακύρωση αυτή δεν είναι εξαιρετικά μεγαλύτερη σε σχέση με τα άλλα εμβόλια», ανέφερε.

«Η απόφαση αυτή της Επιτροπής στηρίχθηκε κατά κύριο λόγο στο επιδημιολογικό φορτίο που είναι χαμηλό και άρα αλλάζουν τα όρια ηλικίας. Με βάση αυτά, όσοι έχουν προγραμματισμένο ραντεβού πρώτης δόσης Astrazeneca ηλικίας κάτω των 60 ετών θα λάβουν ένα ενημερωτικό SMS για την απόφαση της Επιτροπής και τη σύσταση, αν θέλουν να αλλάξουν εμβόλιο», σημείωσε.

«Να πούμε ότι -και το τονίζω αυτό- είναι σύσταση και όχι απαγόρευση. Δηλαδή αν κάποιος πολίτης επιθυμεί να κάνει το εμβόλιο της Astrazeneca, αυτό επιτρέπεται».

Σε συγκεκριμένες περιπτώσεις θρόμβωσης με θρομβοπενία ή άλλα περιστατικά θρομβώσεων που έχουν περιγραφεί στην απόφαση της Επιτροπής, θα μπορεί ο θεράπων ιατρός από 21 Ιουνίου να κάνει αίτηση για αλλαγή της δεύτερης δόσης.

Μέχρι σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί περισσότερα από ένα εκατομμύρια εμβολιασμοί με AstraZeneca. Έως χθες, Κυριακή, έχουν ήδη γίνει οι 270.000 δεύτερες δόσεις και δεν έχει αναφερθεί κανένα θρομβωτικό περιστατικό.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στη χώρα μας, μέχρι στιγμής έχουν καταγραφεί επτά περιστατικά θρομβοεμβολικών επεισοδίων, τρία εκ των οποίων θανατηφόρα.

Ανοίγουν όλα τα εμβόλια για τους 18 – 24 ετών
Ανοίγουν όλα τα εμβόλια για τους πολίτες 18 – 24 ετών από τις 16 Ιουνίου, όπως ανακοίνωσε ο γενικός γραμματέας Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας.

Ο κ. Θεμιστοκλέους υπενθύμισε επίσης πως την Πέμπτη 10 Ιουνίου άνοιξε η πλατφόρμα των ραντεβού για τις ηλικίες 25-29 ετών και έχουν κλειστεί 93.000 ραντεβού.

Μιλώντας για όσους έχουν νοσήσει από κορωνοϊό, ο κ. Θεμιστοκλέους είπε ότι το εμβόλιο θα μπορεί να γίνεται έξι μήνες μετά την νόσησή τους. Εάν έχουν κλείσει ήδη ραντεβού για εμβολιασμό -νωρίτερα- αυτό θα πρέπει να ακυρώνεται από τους ίδιους.

Επίσης όσοι από αυτούς που έχουν νοσήσει και έχουν κάνει ήδη την πρώτη δόση, θα πρέπει μόνοι τους να ακυρώσουν τη δεύτερη δόση.

Αυτοί που θα πρέπει να κάνουν και τις δύο δόσεις του εμβολίου πάλι με βάση τις συστάσεις είναι όσοι ανήκουν στην κατηγορία Α νοσημάτων οι οποίοι νόσησαν με κορωνοϊό.

Όπως είπε ο κ. Θεμιστοκλέους θα δίνεται πλήρης πιστοποιητικό εμβολιασμού σε όσους έχουν νοσήσει και έχουν κάνει τη μία δόση εμβολίου. Το πιστοποιητικό αυτό θα είναι διαθέσιμο σε δύο εβδομάδες.

Όσοι έχουν κάνει μία δόση του εμβολίου στο εξωτερικό θα μπορούν να κάνουν τη δεύτερη δόση στην Ελλάδα, εφόσον προσκομίσουν σε ΚΕΠ τα ανάλογα έγγραφα που χρειάζονται.

Δείτε την ενημέρωση από το υπουργείο Υγείας: