Έρευνα: Πώς η εργασία σε βάρδιες διαταράσσει τον μεταβολισμό
Η εργασία σε βάρδιες αυξάνει τον κίνδυνο παχυσαρκίας, διαβήτη και άλλων μεταβολικώννοσημάτων, συντελώντας έτσι σε αυξημένες πιθανότητες καρδιακής νόσου, καρκίνου και εγκεφαλικού επεισοδίου.
Μια νέα έρευνα από το Πανεπιστήμιο της Πολιτείας της Ουάσιγκτον επιχειρεί να απαντήσει γιατί συμβαίνει αυτό.
Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό έντυπο Proceedings of the National Academy of Sciences, η μελέτη αντικρούει την πεποίθηση ότι η μεταβολική διαταραχή στους εργαζόμενους σε βάρδιες πυροδοτείται κυρίως από τον μηχανισμό του εγκεφάλου που καθορίζει τον κύκλο ύπνου-αφύπνισης και χρησιμοποιεί τον φυσικό φωτισμό για να συγχρονίσει τους ρυθμούς των οργάνων και των ιστών του σώματος.
Οι ερευνητές αντ’ αυτού υποστηρίζουν ότι τα ξεχωριστά βιολογικά ρολόγια, οι λεγόμενοι περιφερειακοί ταλαντωτές, στο ήπαρ, το έντερο και το πάγκρεας, έχουν την δική τους συμβολή.
Συνεργαζόμενοι με ειδικούς από το Πανεπιστήμιο του Σάρρεϊ, οι επιστήμονες συγκέντρωσαν δείγματα αίματος από υγιείς εθελοντές που μόλις είχαν συμπληρώσει είτε ένα πρόγραμμα εξομοίωσης μια ημερήσιας βάρδιας εργασίας, είτε μιας νυχτερινής. Στα δείγματα αίματος αναζήτησαν μεταβολίτες, προϊόντα των χημικών αντιδράσεων που εμπλέκονται στην πέψη, όπως η αποδόμηση και οξείδωση των μορίων των τροφών, καθώς και άλλες μεταβολικές διαδικασίες στα κύτταρα και τα όργανα.
Από την ανάλυση προέκυψε ότι, μετά από μια νυχτερινή βάρδια εργασίας, ο 24ωρος ρυθμός στους μεταβολίτες του πεπτικού συστήματος είχε αλλάξει κατά 12 ώρες, παρά το γεγονός ότι το κυρίαρχο βιολογικό ρολόι του εγκεφάλου είχε μετακινηθεί μόνον κατά δύο ώρες.
Τα βιολογικά ρολόγια των οργάνων του πεπτικού συστήματος
«Κανείς δεν γνώρισε ότι τα βιολογικά ρολόγια των οργάνων του πεπτικού συστήματος του ανθρώπου αλλάζουν τόσο πολύ και τόσο άμεσα από ένα πρόγραμμα εργασίας σε βάρδιες, αν και το κυρίαρχο ρολόι του εγκεφάλου προσαρμόζεται καλύτερα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, μερικά βιολογικά σήματα στα σώματα των εργαζομένων σε βάρδιες να λένε ότι είναι μέρα ενώ άλλα να λένε ότι είναι νύχτα, προκαλώντας έτσι μεταβολική διαταραχή», εξηγεί ο Χανς βαν Ντονγκεν, διευθυντής του Κέντρου Έρευνας του Ύπνου του Πανεπιστημίου της Πολιτείας της Ουάσινγκτον.
Επόμενος στόχος των ερευνητών είναι να βρουν αν οι αλλαγές στους μεταβολικούς ρυθμούς καθοδηγούνται από το τροποποιημένο πρόγραμμα ύπνου-αφύπνισης των εργαζομένων σε βάρδιες, τις αλλαγές στο πρόγραμμα σίτισής τους ή και από τα δύο. Μόλις απαντηθεί αυτό το ερώτημα, θα προσπαθήσουν να εντοπίσουν τις υποκείμενες κυτταρικές ή/και ορμονικές διαδικασίες που τελικά θα οδηγήσουν σε νέες θεραπείες για τον επανασυγχρονισμό του εγκεφαλικού και σωματικού ρολογιού ώστε να προληφθούν τυχόν μακροπρόθεσμες συνέπειες για την υγεία.
Η μελέτη των μεταβολιτών στη μελέτη του βιολογικού ρυθμού
Η μελέτη έγινε σε 14 άτομα που είχαν περάσει επτά ημέρες στο εργαστήριο ύπνου του αμερικανικού πανεπιστημίου. Στην αρχή οι μισοί είχαν συμπληρώσει ένα τριήμερο πρόγραμμα προσομοίωσης εργασίας σε νυχτερινή βάρδια, ενώ οι άλλοι είχαν κάνει ένα τριήμερο πρόγραμμα προσομοίωσης ημερήσιας εργασίας. Στη συνέχεια όλοι είχαν τηρήσει ένα διαρκές πρωτόκολλο ρουτίνας ώστε οι επιστήμονες να μελετήσουν τους βιολογικούς ρυθμούς τους ανεξαρτήτως εξωτερικών επιρροών.
Κατά τη διάρκεια αυτού του πρωτοκόλλου, οι εθελοντές είχαν μείνει ξύπνιοι για 24 ώρες σε ημιαμφίδρομη στάση, καταναλώνοντας ίδια σνακς κάθε ώρα υπό διαρκή έκθεση στο φως και σε ίδια θερμοκρασία δωματίου.
Τα δείγματα αίματος αναλύθηκαν με έμφαση σε 132 διαφορετικούς μεταβολίτες που σχετίζονται με τον μεταβολισμό και το πεπτικό σύστημα.
Σύμφωνα με την Δρ Ντέμπρα Σκιν, καθηγήτρια Νευροενδοκρινολογίας στο Πανεπιστήμιο του Σάρρεϊ και κύρια συγγραφέα της μελέτης «27 μεταβολίτες ακολουθούσαν έναν 24ωρο ρυθμό τόσο κατά τη νυχτερινή όσο και κατά την ημερήσια βάρδια εργασίας. Εξ αυτών, οι 24 είχαν καθοριστική 12ωρη αλλαγή στον ρυθμό μετά από τη νυχτερινή εργασία, κάτι που δεν παρατηρήθηκε κατά την ημερήσια βάρδια εργασίας. Αυτό δείχνει ότι με μόλις τρεις ημέρες νυχτερινής εργασίας μπορεί να διαταραχθεί ο μεταβολισμός. Εντοπίζοντας τις οδούς διαταραχής του μεταβολισμού θα μπορέσουμε να εντοπίσουμε τους μηχανισμούς που βρίσκονται πίσω από τη σχέση της εργασίας σε βάρδια και τις μεταβολικές διαταραχές».
Πηγή: kritipress.gr
