Φωτογραφικοί … θησαυροί, στα Μάταλα του 1900!

Ήρθε στην Κρήτη γύρω στα 1900 για να καταγράψει τα ενετικά μνημεία της Κρήτης. Και μας άφησε … φωτογραφικούς θησαυρούς! Ο λόγος για τον Ιταλό αρχαιολόγο Giuseppe Gerola ο οποίος στάλθηκε στην Κρήτη από το Ινστιτούτο Επιστημών Γραμμάτων και Τεχνών της Βενετίας, επικεφαλής συνεργείου από ειδικούς, με εντολή να μελετήσει, φωτογραφήσει και καταγράψει τα ενετικά μνημεία της Κρήτης, πριν καταστραφούν από το χρόνο.

Για δύο χρόνια έμεινε στην Κρήτη, "οργώνοντας" το νησί από το ένα άκρο ως το άλλο. Με βάση το υλικό που παρέδωσε στο Ινστιτούτο, επιστρέφοντας, εκδόθηκε από το 1905-1952, ένα θαυμάσιο έργο σε πέντε μεγάλους πολυτελείς τόμους, με τον τίτλο «Βενετικά Μνημεία εις την νήσον Κρήτη».

Στις φωτογραφίες που ανήρτησε  στο Facebook, η Κατερίνα Αθανασάκη, απεικονίζεται τόσο ο ίδιος ο Gerola, όσο και οι Luigi Pernier, Grazioli, Στ.Ξανθουδίδης – και μάλιστα ο τελευταίος, με υφαντή πετσέτα, μάλλον από το Αβδού, όπως σημειώνεται!

Το εκδοτικό έργο κυκλοφόρησε μόνο σε 500 αντίτυπα, μια πλήρης σειρά από τα οποία βρίσκεται στη Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη. Από το έργο αυτό, ο δεύτερος τόμος που αφορά στις εκκλησίες της Κρήτης, μεταφράστηκε από τον Στέργιο Σπανάκη και εκδόθηκε από τον Σύνδεσμο Τοπικών Ενώσεων Δήμων και Κοινοτήτων Κρήτης (1993), με την εκδοτική φροντίδα της «Β.Δ.Β.».

Το σύνολο του έργου περιλαμβάνει περί τις 1000 εξαιρετικές φωτογραφίες των πόλεων και των μνημείων της Κρήτης, αρκετούς χάρτες και λιθογραφίες, πίνακες επιγραφών, οικοσήμων κ.λπ. Εκτός από το παραπάνω πεντάτομο έργο, το Ινστιτούτο Επιστημών Γραμμάτων και Τεχνών της Βενετίας εξέδωσε, σε μικρό μέγεθος (format), το σύνολο του φωτογραφικού Αρχείου του Guseppe Gerola που έχει στην κατοχή του, σε μια εμπεριστατωμένη έκδοση το 1988 με τίτλο «Creta Veneziana» και που εργάστηκαν γι’ αυτήν οι Spiridione Alessandro Curuni και Lucilla Donati.

Η «Β.Δ.Β.» έχει στην κατοχή της ένα μεγάλο μέρος του φωτογραφικού Αρχείου του Guseppe Gerola σε φωτογραφίες διαστάσεων 23,7 cm Χ 17,5 cm, συνοδευόμενες και από τα φιλμ τους στις ίδιες διαστάσεις.