Πληρωμές με IRIS παντού ακόμα και στο περίπτερο
Τις νέου τύπου πληρωμές, που μπήκαν στη ζωή όλων από την Πρωτοχρονιά και γίνονται μέσω κινητού τηλεφώνου χωρίς μετρητά και κάρτες, βάζει στόχο να καθιερώσει το 2024 το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, υποχρεώνοντας την αγορά να δέχεται άμεσες πληρωμές με το σύστημα IRIS, ακόμα και για πολύ μικρής αξίας συναλλαγές, όπως π.χ. στα καφέ ή τα περίπτερα.
Πάνω από 600.000 ιατροί, δικηγόροι, ηλεκτρολόγοι, υδραυλικοί, εκμεταλλευτές ταξί, συνεργεία αυτοκινήτων, έμποροι και όλες οι επιχειρήσεις και επαγγελματίες γενικά θα υποχρεωθούν μέχρι τέλος Φεβρουαρίου να δέχονται να πληρωθούν διατραπεζικά, χωρίς να μπλέκουν μάλιστα με τερματικά POS ή τον αριθμό του τραπεζικού λογαριασμού τους.
Θα δίνουν στον πελάτη απλώς τον ΑΦΜ, τον αριθμό κινητού τηλεφώνου ή το email που έχουν δηλώσει στην τράπεζα με την οποία συνεργάζονται και αυτομάτως οι πελάτες θα τους στέλνουν από το κινητό τους τα χρήματα στον επαγγελματικό τραπεζικό λογαριασμό τους, χωρίς να απαιτείται μάλιστα η συσκευή τηλεφώνου να υποστηρίζει τη λειτουργία ανέπαφων πληρωμών (NFC), όπως ισχύει στις πληρωμές με άυλες κάρτες (ή τα Μarket Pass, Youth Pass κ.λπ.) στα POS των επιχειρήσεων.
«Σπορ» των νέων
Το σύστημα IRIS έχει κάνει την εμφάνισή του στη χώρα μας από το 2017. Μέχρι σήμερα το χρησιμοποιούν, κυρίως, φυσικά πρόσωπα και μέλη οικογενειών για να μεταφέρουν χρήματα μεταξύ τους.
Ηδη αρκετές παρέες στις εξόδους τους σε καφέ και εστιατόρια (φίλοι, συνάδελφοι, συμμαθητές κ.λπ.) επιλέγουν, αντί να βγάζουν χρήματα ή να ψάχνουν για ρέστα προκειμένου να πληρώσουν ρεφενέ, να πληρώνει ο καθένας το ακριβές ποσό που του αναλογεί μέσω του κινητού του, χρησιμοποιώντας απλώς τον αριθμό, τον ΑΦΜ ή το email του δικαιούχου της πληρωμής!
Κάπως έτσι, από τους 525.000 χρήστες που υπήρχαν στις αρχές του 2020 στην Ελλάδα, το 2023 ξεπέρασαν τα 2 εκατομμύρια. Αυτοί επιδίδονται έως τώρα κυρίως σε μεταφορές χρημάτων από τον έναν στον άλλον (π.χ. από τον πατέρα στο παιδί που σπουδάζει σε άλλη πόλη η χώρα) και όχι τόσο για πληρωμές σε επιχειρήσεις ή προς το Δημόσιο. Οι εγγεγραμμένοι χρήστες (2,1 εκατομμύρια συνολικά) επιλέγουν τη μέθοδο αυτή είτε για λόγους ευκολίας και αμεσότητας της πληρωμής, είτε επειδή θέλουν να αποφύγουν τραπεζικές χρεώσεις τις οποίες θα υφίσταντο σε κάθε άλλη διατραπεζική συναλλαγή. Ανδρες και γυναίκες χρησιμοποιούν εξίσου έως τώρα τη νέα υπηρεσία, καθώς η μεταξύ τους αναλογία βρίσκεται στο 1:1. Από άποψη ηλικίας των χρηστών, όμως, θεωρείται κυρίως «σπορ των νέων»: αν και για τους μεγαλύτερους ίσως φαντάζει σαν κάτι εξωτικό ή άγνωστο, οι 7 στους 10 χρήστες είναι νέοι ηλικίας από 18 έως 34 ετών.
IRIS παντού!
Η νέα τάση έρχεται να διαδοθεί και να εξαπλωθεί παντού τους επόμενους μήνες στη χώρα μας, με την υποχρεωτική αποδοχή των πληρωμών αυτών στο σύνολο της αγοράς. Και είναι ήδη «μόδα» στην Ευρώπη αφού, πανευρωπαϊκά, οι άμεσες πληρωμές με το σύστημα IRIS διατηρούν τη μερίδα του λέοντος στις ηλεκτρονικές συναλλαγές, καθώς το 93,5% όλων των πληρωμών χωρίς μετρητά αντιστοιχεί στα credit transfers.
Ειδικά στο δεκάμηνο Ιανουαρίου – Οκτωβρίου 2023, το IRIS Person2Person κατέγραψε τεράστια αύξηση, της τάξεως του 268%, στις συναλλαγές σε σχέση με το 2022. Ενώ σε σχέση με το 2020, η αύξηση ξεπερνά το 2.500%!
Γενικότερα μάλιστα, οι ανέπαφες πληρωμές κερδίζουν έδαφος και πάνω από τις μισές συναλλαγές με κάρτες πανευρωπαϊκά (τα 19 από τα 36 δισ. ευρώ πληρωμές στο β’ εξάμηνο 2022) γίνονται πλέον ανέπαφα, ενώ αυξάνονται και οι πληρωμές με smartphone ή smartwatch.
Τα οφέληΤο IRIS είναι ένα μέσο πληρωμών του Εθνικού Φορέα Εκκαθάρισης Διατραπεζικών Πληρωμών (ΔΙΑΣ). Μέσω του IRIS Payments πραγματοποιούνται μεταφορές χρημάτων απλά, με τη χρήση αριθμού κινητού ή και μιας επαφής από τον τηλεφωνικό κατάλογο που είναι αποθηκευμένη στο τηλέφωνο. Το όριο συναλλαγών χωρίς χρέωση ανέρχεται σήμερα στα 500 ευρώ ημερησίως.
Μέσω της υπηρεσίας μπορεί κάποιος να μεταφέρει χρήματα άμεσα και εύκολα σε φίλους (π.χ. έπειτα από μια κοινή έξοδο κ.λπ.), με χρήση του αριθμού κινητού, χωρίς να γνωρίζει το ΙΒΑΝ. Απαραίτητο είναι μόνο να έχουν και οι δύο πλευρές ενεργοποιήσει την υπηρεσία IRIS στο mobile banking της τράπεζάς τους.
Τα οφέλη από τη χρήση του συστήματος αυτού είναι ότι:
■ Δεν χρειάζεται να γνωρίζει ο καταθέτης τον αριθμό λογαριασμού. Μόνο το κινητό τηλέφωνο ή τον ΑΦΜ του δικαιούχου.
■ Η διαδικασία ολοκληρώνεται εντός λίγων δευτερολέπτων και ο δικαιούχος της πληρωμής ενημερώνεται άμεσα για την ολοκλήρωση της συναλλαγής.
■ Δεν έχει προμήθεια από την τράπεζα για τη μεταφορά.
■ Η μεταφορά είναι ασφαλής σύμφωνα με το ευρωπαϊκό σχήμα SEPA Instant Credit Transfer.
Η υπηρεσία προσφέρεται στη χώρα μας από Alpha Bank, Εθνική Τράπεζα, Eurobank, Τράπεζα Πειραιώς και Συνεταιριστική Τράπεζα Ηπείρου.
Η διαδικασία βήμα-βήμα
Μετά το νέο «δόγμα» για POS παντού, ο νέος φορολογικός νόμος (5073/2023) καθιστά υποχρεωτική για τους ελεύθερους επαγγελματίες, εμπόρους και αυτοαπασχολούμενους, τη χρήση και αποδοχή στιγμιαίων πληρωμών χωρίς κάρτα, με απευθείας μεταφορά χρημάτων στον λογαριασμό του δικαιούχου μέσω κινητού (smartphone), tablet ή του υπολογιστή του πελάτη/καταναλωτή.
Πριν απ’ όλα, ο καταστηματάρχης θα πρέπει μέσω e-banking ή στην εφαρμογή της τράπεζας στο κινητό του να δηλώσει τον επαγγελματικό του λογαριασμό, για να μπαίνουν σε αυτόν τα χρήματα που εισπράττει. Αντίστοιχα και ο καταναλωτής πρέπει με τον ίδιο τρόπο να έχει δηλώσει πριν χρησιμοποιήσει την υπηρεσία από ποιον λογαριασμό του θα φεύγουν τα χρήματα που θέλει να μεταφέρει ή να πληρώσει.
Στα φυσικά καταστήματα ή γραφεία, ο καταναλωτής μπαίνει στην τραπεζική εφαρμογή από το smartphone (απαιτείται σύνδεση στο Ιντερνετ) και καταχωρεί ΑΦΜ, κινητό ή email του επαγγελματία ή της επιχείρησης την οποία πρέπει να πληρώσει.
Εναλλακτικά, μπορεί η επιχείρηση να έχει αναρτήσει έναν κωδικό QR για να τον σκανάρει ο πελάτης. Τότε η πληρωμή γίνεται ως εξής:
■ Ο πελάτης σαρώνει το QR Code που προβάλλεται στο e-shop με το mobile banking app του.
■ Επιλέγει τον λογαριασμό που επιθυμεί να χρεωθεί για την αγορά. Δεν χρειάζεται να πληκτρολογήσει το ποσό, καθώς αυτό εισάγεται αυτόματα.
■ Εγκρίνει τη συναλλαγή και ενημερώνεται άμεσα για την αγορά στη σελίδα του e-shop στο laptop/desktop του.
Εκτός της μεταφοράς μεταξύ ιδιωτών, με τον ίδιο τρόπο μπορεί κάποιος να ολοκληρώσει πληρωμές για ηλεκτρονικές αγορές, καθώς και συναλλαγές στο Δημόσιο ή με επιχειρήσεις.
Στις ηλεκτρονικές αγορές, ο καταναλωτής στη σελίδα πληρωμής του e-shop στο laptop/desktop του επιλέγει IRIS Payments και τότε εμφανίζονται δύο δυνατότητες πληρωμής:
1 πληρωμή μέσω e-banking της τράπεζάς του
2 πληρωμή μέσω mobile banking app με σάρωση QR Code
Για πληρωμή αγορών σε ηλεκτρονικό κατάστημα, ο καταναλωτής επιλέγει από την ιστοσελίδα του καταστήματος ως τρόπο πληρωμής την υπηρεσία IRIS.
Στη συνέχεια επιλέγει «Δημιουργία QR Code» για να σκανάρει το QR από το mobile banking του ή, εναλλακτικά, επιλέγει την τράπεζά του και αυτόματα θα μεταφερθεί στο ασφαλές περιβάλλον του e-banking της τράπεζας. Αμέσως μετά ελέγχει και εγκρίνει από το e-banking της τράπεζάς του τις λεπτομέρειες της πληρωμής.
Η επιχείρηση λαμβάνει την επιβεβαίωση ότι μπήκαν τα χρήματα στον λογαριασμό της σε πραγματικό χρόνο, ενώ ο πελάτης επιστρέφει άμεσα στην ιστοσελίδα του ηλεκτρονικού καταστήματος, όπου με την ολοκλήρωση της συναλλαγής ελέγχει πως η παραγγελία τέλειωσε.
Πληρωμές στο ΔημόσιοΗ υπηρεσία προσφέρει από το 2022 τη δυνατότητα πληρωμής και οφειλών προς ΑΑΔΕ και Δημόσιο με χρέωση λογαριασμού πληρωμών μέσω e-banking ή mobile banking. Η συμμετοχή στην υπηρεσία πραγματοποιείται από τις Alpha Bank, Εθνική Τράπεζα, Eurobank, Τράπεζα Πειραιώς και Viva Wallet.
Η συναλλαγή ξεκινά και ολοκληρώνεται στο ηλεκτρονικό περιβάλλον του Φορέα του Δημοσίου. Τα χρηματικά ποσά των εισπράξεων καταλήγουν ως πίστωση στο ΙΒΑΝ που τηρεί ο Φορέας του Δημοσίου στον συνεργαζόμενο Πάροχο Υπηρεσιών Πληρωμών. Η ενημέρωση για την είσπραξη γίνεται άμεσα την ίδια στιγμή, ενώ άμεσα εκδίδονται και τα σχετικά αποδεικτικά πληρωμών.
Αποφεύγεται έτσι η καθυστέρηση 1-4 ημερών που μπορεί να προκύψει όταν η πληρωμή γίνεται από το web banking της τράπεζας και στη συνέχεια ενημερώνεται η ΑΑΔΕ. Εναλλακτικά, για την εκτέλεση της πληρωμής προσφέρεται η δυνατότητα σάρωσης κωδικού QR. Προϋπόθεση είναι να διατηρούν λογαριασμό web banking σε μια από τις παραπάνω τράπεζες. Στη συνέχεια, μπορούν, μέσα από την πύλη του myAADE, να μεταφερθούν αυτόματα στο περιβάλλον της τράπεζάς τους, όπου ολοκληρώνουν την πληρωμή, χρησιμοποιώντας του κωδικούς web banking.
