Πως οι τράπεζες θα διαγράψουν 13 δισ. € κόκκινα δάνεια

Στην περίπτωση, όμως, που μια τράπεζα εμφανίσει ζημίες και επομένως δεν μπορεί να συμψηφίσει την αναλογούσα αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση, ενεργοποιείται η εγγύηση του Δημοσίου, το οποίο πρέπει να καλύψει υποχρεωτική αύξηση κεφαλαίου της τράπεζας.

Σύμφωνα με πληροφορίες, κυβέρνηση και τράπεζες συμφώνησαν να επεκταθεί στην 20ετία από 5ετία ο χρόνος φορολογικής απόσβεσης της ζημίας που προκύπτει από λογιστικές ή πραγματικές διαγραφές δανειακών απαιτήσεων.

Σήμερα, αν μια τράπεζα προχωρήσει σε διαγραφή δανειακών απαιτήσεων, ακόμη και αν έχει σχηματίσει ειδικές προβλέψεις πιστωτικού κινδύνου ως το τέλος του 2015 για το 100% του δανείου, έχει μεν τη δυνατότητα να συμψηφίσει μέρος της ζημίας, μόνο, όμως, εντός 5ετίας.

Η παραπάνω διάταξη λειτουργεί ως εμπόδιο στην επίτευξη του στόχου μείωσης των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (Non Performing Exposures – NPEs) κατά 38% ως το τέλος του 2019.

Οι στόχοι που συμφώνησαν οι τέσσερις συστημικές τράπεζες με τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό (SSM) προβλέπουν ότι ως το τέλος του 2019 τα NPEs θα μειωθούν σε απόλυτα νούμερα κατά περίπου 40,2 δισ. ευρώ.

Για να επιτευχθεί ο παραπάνω στόχος, θα πρέπει μεταξύ άλλων να διενεργηθούν διαγραφές δανείων, ύψους 13,9 δισ. ευρώ. Πρόκειται για ιδιαίτερα υψηλό νούμερο, που καθιστά δυσχερή τη φορολογική απόσβεση της ζημίας εντός πενταετίας που προβλέπει το υφιστάμενο πλαίσιο.

Με τις τροποποιήσεις, οι οποίες συμφωνήθηκαν, επέρχονται οι εξής δύο αλλαγές:

A) Όταν διαγράφονται δανειακές απαιτήσεις για τις οποίες οι τράπεζες είχαν σχηματίσει προβλέψεις ως το 2015, ως χρόνος απόσβεσης της αναβαλλόμενης φορολογικής απαίτησης που έχει σχηματίσει η τράπεζα ορίζεται η 20ετία. Με το υφιστάμενο πλαίσιο, οι μεν προβλέψεις είχαν πολυετή περίοδο φορολογικής απόσβεσης, όταν όμως χρησιμοποιούνται για λογιστικές διαγραφές, ο χρόνος απόσβεσης μειώνεται στην 5ετία.

B) Για τις διαγραφές δανείων, οι οποίες διενεργούνται στο πλαίσιο ρυθμίσεων, οριστικών διευθετήσεων, πωλήσεων και δεν είναι λογιστικές, ορίζεται ως χρόνος απόσβεσης η 20ετία.

Τέλος, με τις προωθούμενες τροποποιήσεις, δίνεται η δυνατότητα στις τράπεζες να αναγνωρίσουν ως οριστικές και εκκαθαρισμένες αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις (Deferred Tax Credits- DTCs) τις ζημιές από διαγραφές λόγω ρύθμισης ή πώλησης δανείων. Επομένως θα προσμετρώνται κατά 100% στα εποπτικά κεφάλαια, λόγω της εγγύησης του Δημοσίου στην περίπτωση αδυναμίας συμφηφισμού της ζημιάς με φόρο εισοδήματος.

Με τις παραπάνω αλλαγές θα μειωθεί σημαντικά η πίεση που ασκεί στις αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις (DTC) των τραπεζών, και επομένως στα εποπτικά τους κεφάλαια, η ανάγκη να προχωρήσουν σε σημαντικές διαγραφές δανείων τα επόμενα χρόνια, προκειμένου να εξυγιάνουν τους ισολογισμούς τους, μειώνοντας τα κόκκινα δάνεια.

Με δεδομένο ότι η προ προβλέψεων κερδοφορία των τραπεζών είναι ακόμη ισχνή και δεν προβλέπεται να ενισχυθεί θεαματικά ως το 2019, οι εκτεταμένες διαγραφές είναι πολύ πιθανόν να οδηγήσουν σε αδυναμία απόσβεσης εντός 5ετίας.

Με βάση το νόμο Χαρδούβελη, οι τράπεζες έχουν τη δυνατότητα για προβλέψεις που σχημάτισαν επί δανείων ως τις 31.12.2015 να αναγνωρίζουν αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση, η οποία προσμετράται άμεσα κατά 100% στα εποπτικά τους κεφάλαια καθώς είναι εγγυημένη από το Δημόσιο.