Το σύνδρομο του βραστού βατράχου: Όταν έχεις μάθει να μην αντιδράς
Tο σύνδρομο του βραστού βατράχου παρουσιάστηκε για πρώτη φορά από τον συγγραφέα και φιλόσοφο Olivier Clark, ο οποίος χρησιμοποίησε αυτή τη μεταφορά για να αποδείξει ότι ένας άνθρωπος που τίθεται σε ορισμένες συνθήκες, ακόμα κι αν είναι άβολες ή κακοποιητικές, σιγά σιγά θα τις συνηθίσει και θα του είναι δύσκολο να τις αλλάξει.
Το σύνδρομο του βραστού βατράχου
Για τη μεταφορά του, ο Olivier Clark επέλεξε έναν βάτραχο, ένα ψυχρόαιμα αμφίβιο ικανό να προσαρμόζει σταδιακά τη θερμοκρασία του σώματός του στο περιβάλλον.
Εάν βάλουμε τον βάτραχο μέσα σε μια κατσαρόλα με βραστό νερό, θα πεταχτεί αμέσως έξω. Αν, όμως, τον βάλουμε μέσα σε νερό σε θερμοκρασία περιβάλλοντος και αρχίσουμε να το ζεσταίνουμε σταδιακά, ο βάτραχος δεν θα προσπαθήσει να ξεφύγει αλλά θα προσαρμοστεί στη θερμοκρασία του νερού.
Μέχρι να καταλάβει ότι το νερό βράζει, θα έχει καταναλώσει όλη του την ενέργεια για να συνηθίσει λίγο λίγο την άβολη κατάσταση στην οποία βρίσκεται και τελικά δεν θα του απομείνει δύναμη για να πηδήξει από την κατσαρόλα και να σωθεί!
Τι σημαίνει για εμάς το σύνδρομο του βραστού βατράχου
Η ουσία του συνδρόμου του βρασμού βατράχου είναι η εξής: μερικές φορές οι συνθήκες της ζωής μας επιδεινώνονται σταδιακά κι εμείς, αντί να απαλλαγούμε από αυτές, προσαρμοζόμαστε με κόστος την ψυχική μας υγεία. Μέχρι να καταλάβουμε ότι μας κάνουν κακό, έχουμε καταναλώσει όλη μας την ενέργεια στην προσαρμογή και δεν μπορούμε να ξεφύγουμε.
Το σύνδρομο του βραστού βατράχου μπορεί να εμφανιστεί στις επαγγελματικές, τις φιλικές ή τις ερωτικές μας σχέσεις όταν αφήνουμε κακοποιητικές ή δυσλειτουργικές συμπεριφορές να διαιωνίζονται και να μας επηρεάζουν.
Η ανθρώπινη αντίσταση στο άγχος και την ταλαιπωρία είναι περιορισμένη, όπως συμβαίνει με τον βάτραχο. Αργά ή γρήγορα, η δύσκολη κατάσταση θα αρχίσει να μας πονάει και να μας αρρωσταίνει συναισθηματικά και ψυχικά. Αντί λοιπόν να περιμένουμε να «σκάσουμε» σαν τον βάτραχο, πρέπει να φεύγουμε όσο είναι ακόμα νωρίς, πριν καταναλώσουμε την ενέργειά μας για να συνηθίσουμε τις δυσκολίες.
Το σύνδρομο του βραστού βατράχου στις σχέσεις
Ειδικά στις συναισθηματικές σχέσεις, πρέπει να λάβουμε πολύ σοβαρά το συγκεκριμένο σύνδρομο καθώς απαντά στην ερώτηση «γιατί έμεινε με έναν κακοποιητικό σύντροφο αντί να φύγει μακριά του;». Στην αρχή μπορεί να είναι όλα τέλεια και τα σημάδια κακοποίησης να έρχονται σταδιακά, και συνήθως τα δικαιολογούμε και προσαρμοζόμαστε σε αυτά. Μέχρι να καταλάβουμε πως η σχέση μας κάνει κακό, δεν έχουμε άλλη ενέργεια να φύγουμε και τελικά ΄σκάμε» όπως ο βάτραχος.
Σημάδια που προδίδουν μια κακoποιητική σχέση
Ζηλεύει αφόρητα: λίγη ζήλια δεν έβλαψε ποτέ κανέναν, αλλά το «λίγη» είναι η λέξη-κλειδί. Αν σύντροφός σας σας ζηλεύει υπερβολικά σε σημείο που δεν σας αφήνει να βγαίνετε μόνη, να έχετε φίλες ή να κάνετε οτιδήποτε μόνες σας χωρίς την παρουσία του, τότε σας… κακομεταχειρίζεται. Η εμπιστοσύνη, αλλά και η ατομική ελευθερία είναι απαραίτητα συστατικά για μια επιτυχημένη και υγιή σχέση.
Σε υποτιμά: για να επιβιώσει και να εξελιχθεί μια σχέση πρέπει να υπάρχει θαυμασμός και σεβασμός. Να θέλουν και οι δύο το καλύτερο ο ένας για τον άλλον και να αλληλοϋποστηρίζονται. Αν, λοιπόν, νιώθετε ότι ο σύντροφός σας σας μειώνει, σας τρομοκρατεί και δεν σας δίνει την δυνατότητα να εκφραστείτε, καλό είναι να αναλογιστείτε σοβαρά το μέλλον σας χωρίς αυτόν.
Σε κατηγορεί για τη δική του κακή συμπεριφορά: ένα κλασικό σημάδι κακοποιητικής συμπεριφοράς είναι να σας κατηγορεί για το πώς σας φέρεται. Με λίγα λόγια, να σας θεωρεί υπεύθυνη για τις άσχημες και βίαιες πράξεις του απέναντί σας και να σας φορτώνει με ενοχές, λέγοντάς σας ατάκες του τύπου «εσύ το προκάλεσες αυτό» ή «αν δεν συμπεριφερόσουν έτσι, εγώ δεν θα έκανα αυτό». Δεν φταίτε εσείς όμως!
Σε χειραγωγεί συναισθηματικά: «Μόνο εγώ σ’ αγαπάω», «Μόνο εγώ μπορώ να σε κάνω ευτυχισμένη» ή «Νομίζεις ότι θα σε ανεχτεί άλλος;», είναι μερικές από τις πιο κακοποιητικές και χειριστικές φράσεις που μπορεί να πει κανείς σε μια σχέση. Ο χειριστικός άνθρωπος έχει ταλέντο να σε κάνει να πιστεύεις αυτό που θέλει ο ίδιος. Καμουφλάρει την τοξικότητά του με βαρύγδουπες εκφράσεις «αγάπης», έτσι ώστε να επιτύχει συναισθηματικό και νοητικό έλεγχο. Λυπούμαστε, αλλά αυτό δεν είναι αγάπη…
Σας απειλεί: απειλές και τελεσίγραφα του τύπου «θα σε αφήσω», «θα σου κάνω και θα σου ράνω» είναι η απόλυτη μέθοδος εξαναγκασμού και συναισθητικού εκβιασμού. Χρησιμοποιεί μελλοντικό χρόνο για να σας δείξει ότι υπάρχει περιθώριο αλλαγής στην απόφασή του, αλλά φυσικά με τον τρόπο που εκείνος απαιτεί, χωρίς να λογαριάζει τα δικά σας συναισθήματα. Τέτοια συμπεριφορά δεν αξίζει σε κανέναν και πρέπει να κάνετε κάτι δραστικό πριν να είναι αργά.
